Njëherë fëmijë diaspore, gjithmonë ndërmjet
Unë isha një fëmijë Migros-i.
Edhe pas tërë kësaj kohe, ende më kujtohet aroma e kroasantëve të freskët që shijonim të shtunave në mëngjes.
Pyes veten - çfarë ma tërheqte vëmendjen? A ishte heshtja paqësore, cicërima e zogjve, se si fëmijët vraponin nëpër park, apo ndoshta njerëzit tek luanin pingpong? Hidhem përpjetë dhe ec drejt lisharëses, duke u lëkundur para dhe mbrapa, e humbur në një ëndërr me sy hapur.
Po bëhet vonë, kështu që nisemi për në shtëpi.
Verë 2003
Erdhi koha për të luajtur, kështu që mund të zgjidhnim se cilin aktivitet dëshironim. Të preferuarat e mia ishin loja me trungje dhe loja në sandbox. Ne bredhnim përreth, plot me entuziazëm dhe kuriozitet, dhe çdo moment sillte diçka të re.
Ishim plot me ëndërra të mëdha për të ardhmen.
Unë e vogël duke luajtur me kukulla në kopësht, Gusht 2003, St.Gallen
Më në fund, erdhi koha e përrallave. Mund ta shihje entuziazmin në fytyrat tona ndërsa dëgjonim me vëmendje, duke e shijuar çdo moment. Zbuluam fjalë të reja dhe takuam personazhe interesante, duke diskutuar me plot endje për ta më pas. Për ta mbyllur ditën, kënduam, kryesisht a cappella.
Dhe kështu, për të vazhduar sërish të nesërmen.
Por kësaj rradhe, e nesërmja nuk ishte si ditëve tjera.
Nuk e mbaj mend shumë mirë, por po mblidhnim të gjitha gjërat tona. Po pastronim apartamentin dhe po i dhuronim mobiljet. Po, po largoheshim nga Zvicra dhe po fillonim një jetë të re në Kosovë. Por në atë kohë nuk e kuptoja çfarë po ndodhte. A po shkonim në një udhëtim të gjatë? A po kthehemi? Pse kjo po më duket si një lamtumirë?
Ishte qetësi. Një kujtim që më mbeti përgjithmonë.
Më në fund, u thamë lamtumirë të dashurve tanë, fëmijërisë sime, vendlindjes sime.
Por do të shihemi së shpejti. Nuk do të zhdukem.
Rrugë e gjatë. 24 orë me makinë.
E përjetova Prishtinën për herë të parë. Më dukej e bukur e e thjeshtë, me blloqet e saj të apartamenteve prej betoni të forta që dukeshin modeste. Çdo rrugë dhe cep mbante një histori. Njerëzit nuk nxitonin gjatë ditës; ata ecnin me ritmin e tyre, duke marrë kohën për të ndaluar dhe për të biseduar me fqinjët.
Filloi shtatori. Dita e parë e shkollës.
Gjithçka më bëntë kureshtare teksa endesha përreth. Krijova shoqëri lehtë, megjithatë kishte raste që ndihesha si e jashtme. Pse ndodhte kjo? A po distancohesha sepse ndihesha ndryshe - më e qetë, e e panjohur ndaj këtij ritmi të ri? Zhurma e vazhdueshme, energjia që gumëzhonte dhe mënyra se si njerëzit mbushnin çdo hapësirë me jetë më pushtoi. Ajo që në fillim më bënte të ndihesha rehat tani më dukej e tepërt. Por me kalimin e kohës, fillova ta kuptoja. Ky ishte Ballkani. Këtu, kaosi nuk është thjesht normë, është një mënyrë jetese. I ushqen njerëzit, u jep atyre karakter. Jo çdo gjë duhet të jetë në një rregull të përsosur.
Në këtë thjeshtësi, gjendej qetësia përbrenda kaosit.
Vite kanë kaluar, por unë ende nuk e di se ku është shtëpia. Kjo nevojë e pandërprerë për ta kërkuar atë. E gjej veten të bllokuar midis vendeve, duke u përpjekur të gjej vendin ku shpirti im ndihet plotësisht i qetë.
Gjithmonë e dija se duhej të largohesha nga Prishtina. Kurrë nuk jam ndjerë se përkasja aty. Më mbante prapa, ma shteronte shpirtin dhe nuk më ofronte vërtet hapësirë ku mund të rritesha vërtet. Kështu që u largova, duke u bërë një i huaj në qytetin tim. Ishte vetëm çështje kohe para se të largohesha. Kurrë nuk e imagjinoja se shtëpia mund të ndihej kaq e ftohtë, sa të më lëndonte në një mënyrë të tillë. Shtëpia duhet të jetë një vend ngrohtë sie, ku njerëzit ndihen të vlerësuar dhe të përkujdesur. Në vend të kësaj, Prishtina u bë një vend që më bëri të ndihem e distancuar.
Prishtina dhe unë,
Korrik 2021, Pallati i Rinisë
Në boshllëkun e lënë pas, nuk e kisha harruar kurrë Zvicrën. Gjithmonë kam shpresuar se do ta gjeja atë që kërkoja atje.
Sërish në St. Gallen – ribashkim me vendim tim të lindjes, Shtator 2022
St. Gallen, Dhjetor 2022Paralelisht, puna më dukej po aq mikpritëse. Kolegët e mi më vlerësuan dhe më pranuan ashtu siç isha. Afrimiteti i tyre ma bëri të lehtë të ambientohesha dhe shpejt u ndjeva si pjesë e ekipit. Për çdo ditë që kalonte, ndihesha më shumë si në shtëpi, një ndjenjë e thellë përkatësie rritej brenda meje.
Zyra ime e punës ndodhej në Langstrasse, një lagje që shërbente si pikë takimi për emigrantët.
Gjatë pushimeve të drekës, dilja për të ngrënë diçka. Ishte e pamundur të mos e ndjeje emocionin që të jepte kjo lagje. Dëgjimi i muzikës salsa që vinte nga baret latine më bënte të ndihesha sikur isha diku në Amerikën Latine. Duke ecur më tej, mund të nuhasja erëza aziatike, të cilat papritmas më zhvendosnin në anën tjetër të botës. Por asgjë nuk më emocionoi aq shumë sa momenti kur dëgjova të luhej muzikë tradicionale shqipe. Rruga më çoi në një kafene shqiptarësh. U ula për një kafe dhe dëgjoja bisedat që zhvilloheshin rreth meje.
"Tungjatjeta!" - më përshëndeti një grua e moshuar. A nuk është kjo shprehje tejet e bukur? T’i urosh dikujt pasuri, jo në aspektin e gjësendeve materiale, por në aspektin e shëndetit, lumturisë a momenteve të mira. Është një urim i thjeshtë, i sinqertë dhe kuptimplotë. Buzëqesha dhe e përshëndeta, duke e lënë ngrohtësinë e këtyre fjalëve të depërtonin brenda meje.
Dola nga kafeneja, por ndjenja nuk u zbeh. Kjo ndjenjë qëndroi me mua, në lidhjen që ndjeva me njerëz që ndanin të njëjtën histori.
Kështu që unë jam gjithmonë në mes: Shtëpia është edhe këtu edhe atje.
Potpuri është një platformë e pavarur botuese dhe iniciativë bashkëpunuese e fokusuar në metodologjitë eksperimentale të kërkimit, gazetarisë investigative dhe prodhimit. Fokusi i procesit të punës së Potpurit është nxitja e metodologjive kolektive në praktikat e botimit për prodhimin e gazetave fizike. Kolektivi Potpuri është i bazuar ndërmjet Kosovës dhe Zvicrës, aktiviteti ynë kërkon tema dhe urgjenca të përbashkëta sociale si ringjallja e shtypit të shkruar në Kosovë, mungesa e hapësirave institucionale reflektuese për diasporën shqiptare në Zvicër, politikat dhe dukuritë sociale nën përvojat migratore, dhe më e rëndësishmja sigurimi i një hapësire mikpritëse për shprehjet e zërave të padëgjuar brenda mjediseve komerciale.
Potpuri is an independent publishing platform and collaborative initiative focused on experimental methodologies of research, investigative journalism and production. The focus of the work-process of Potpuri is the fostering of collective methodologies in publishing practices for the production of physical newspapers. Potpuri collective is based between Kosovo and Switzerland, our activity seeks for common social themes and urgencies such as the revival of printed press in Kosovo, the absence of reflective institutional spaces for the Albanian diaspora in Switzerland, the politics and social phenomena under migratory experiences, and most importantly providing a welcoming space for expressions of voices unheard within commercial settings.
Potpuri ist eine unabhängige Veröffentlichungsplattform und Initiative, die sich auf experimentelle Forschungsmethoden, investigativen Journalismus und Produktion konzentriert. Der Schwerpunkt des Arbeitsprozesses von Potpuri liegt in der Förderung kollektiver Methoden der Verlagspraxis für die Produktion von Zeitungen. Das Potpuri-Kollektiv arbeitet im Kosovo und der Schweiz. Unsere Themen und Dringlichkeiten wie der Wiederbelebung der gedruckten Presse im Kosovo reichen von dem Fehlen reflektierender institutioneller Räume für die albanische Diaspora in der Schweiz und den sozialen Phänomenen der Migrationserfahrungen. Ein Raum für Ausdruck von Stimmen, die in kommerziellen Umgebungen häufig ungehört bleiben.
This edition was produced with the financial support of the European Union, Provitreff Verein and “ici. here together”. The content of this publication is the sole responsibility of NGO Rritu and NAFAKË and does not necessarily reflect the views of the European Union or any other funding body.
Potpuri është një platformë e pavarur botuese dhe iniciativë bashkëpunuese e fokusuar në metodologjitë eksperimentale të kërkimit, gazetarisë investigative dhe prodhimit. Fokusi i procesit të punës së Potpurit është nxitja e metodologjive kolektive në praktikat e botimit për prodhimin e gazetave fizike. Kolektivi Potpuri është i bazuar ndërmjet Kosovës dhe Zvicrës, aktiviteti ynë kërkon tema dhe urgjenca të përbashkëta sociale si ringjallja e shtypit të shkruar në Kosovë, mungesa e hapësirave institucionale reflektuese për diasporën shqiptare në Zvicër, politikat dhe dukuritë sociale nën përvojat migratore, dhe më e rëndësishmja sigurimi i një hapësire mikpritëse për shprehjet e zërave të padëgjuar brenda mjediseve komerciale.
Potpuri is an independent publishing platform and collaborative initiative focused on experimental methodologies of research, investigative journalism and production. The focus of the work-process of Potpuri is the fostering of collective methodologies in publishing practices for the production of physical newspapers. Potpuri collective is based between Kosovo and Switzerland, our activity seeks for common social themes and urgencies such as the revival of printed press in Kosovo, the absence of reflective institutional spaces for the Albanian diaspora in Switzerland, the politics and social phenomena under migratory experiences, and most importantly providing a welcoming space for expressions of voices unheard within commercial settings.
Potpuri ist eine unabhängige Veröffentlichungsplattform und Initiative, die sich auf experimentelle Forschungsmethoden, investigativen Journalismus und Produktion konzentriert. Der Schwerpunkt des Arbeitsprozesses von Potpuri liegt in der Förderung kollektiver Methoden der Verlagspraxis für die Produktion von Zeitungen. Das Potpuri-Kollektiv arbeitet im Kosovo und der Schweiz. Unsere Themen und Dringlichkeiten wie der Wiederbelebung der gedruckten Presse im Kosovo reichen von dem Fehlen reflektierender institutioneller Räume für die albanische Diaspora in der Schweiz und den sozialen Phänomenen der Migrationserfahrungen. Ein Raum für Ausdruck von Stimmen, die in kommerziellen Umgebungen häufig ungehört bleiben.
This edition was produced with the financial support of the European Union, Provitreff Verein and “ici. here together”.
The content of this publication is the sole responsibility of NGO Rritu and NAFAKË and does not necessarily reflect the views of the European Union or any other funding body.
The content of this publication is the sole responsibility of NGO Rritu and NAFAKË and does not necessarily reflect the views of the European Union or any other funding body.